Wat is osteoporose?
Wat is osteoporose precies?
Het geldt voor ons allemaal: je botten worden langzaam minder stevig vanaf je dertigste. Maar als je botten bovengemiddeld verzwakt raken heb je osteoporose. Bij osteoporose is de verzwakking van je botten dus sneller en forser dan normaal. Hierdoor loop je een hoger risico om een bot te breken. Osteoporose kan dus ernstige gevolgen hebben. Andere benamingen voor Osteoporose zijn ‘botontkalking’ of ‘poreuze botten’.
Osteoporose is een chronische ziekte, dat wil zeggen dat de aandoening niet meer weggaat zodra je deze hebt. Het is wel een mogelijkheid om het proces van de verzwakkende botten te vertragen of in sommige gevallen te stoppen. Dit kan bereikt worden door een aanpassing in je leefstijl en door een juiste behandeling.
Je hebt ook zwakkere botten wanneer je osteopenie hebt, maar de mate van de verzwakking is minder zwaar dan bij osteoporose. Het is daarentegen wel een signaal dat je risico loopt op verslechtering van je botten, dus ga ook bij osteopenie aan de slag om het proces te vertragen.
Door de verzwakking van de botmassa en verandering in botstructuur loop je meer risico een botbreuk op te lopen. Botbreuken komen veel voor in de pols, enkel, armen, benen, heup en ruggenwervels. Een botbreuk hoeft niet per definitie een gevolg te zijn van osteoporose. Maar de arts moet je verder onderzoeken om te bepalen of je osteoporose hebt, zeker als je 50 jaar of ouder bent.
De natuurlijke balans tussen opbouw en afbraak van het bot is verstoord wanneer je osteoporose hebt. Dit is anders dan bij een normaal verouderingsproces. De botten verliezen structuur (botbalkjes) en botmassa (kalk en andere mineralen). De botten worden daardoor broos. Osteoporose is een aandoening, waaraan je dus ook echt iets kunt doen.
Wat zijn de signalen van Osteoporose?
Het eerste signaal voor osteoporose is vaak een gebroken bot, in medische kringen ook wel een fractuur genoemd. Je merkt het zelf natuurlijk direct wanneer het gaat om een breuk in de vinger, pols, arm, been of heup. Een wervelbreuk (wervelinzakking) daarentegen levert niet altijd direct klachten op. Toch is dit wel net zo alarmerend. Pijnklachten in je rug kunnen een signaal zijn van een ingezakte ruggenwervel. Je bent hierdoor een stukje kleiner geworden, en de stand van je ruggenwervel verandert. Hierdoor gaan je zenuwen en spieren om de ruggenwervel wel klachten geven.
Het is dus heel belangrijk voor je eigen toekomst om een goede en snelle diagnose te krijgen!
De meeste klachten treden pas op na een val, gezonde botten breken niet van een val of een stoot. Dit gebeurt echter wel wanneer er sprake is van osteoporose. Vaak merk je dus ook pas iets van je verzwakkende botten wanneer je iets breekt. Er ontstaan soms al onopgemerkte breuken in de pols of ruggenwervels. Mensen boven de 70 jaar breken daardoor bijvoorbeeld vaker een heup.
Wat zijn de oorzaken van Osteoporose?
Er is doorgaans niet altijd een aanwijsbare oorzaak voor Osteoporose. Een ziekte, bijvoorbeeld bepaalde darm en schildklier/bijschildklier aandoeningen, kunnen soms wel aangewezen worden als oorzaak. Het kan ook aan gebruik van bepaalde medicijnen liggen, zoals corticosteroïden en bepaalde anti-epileptica.
De kans om osteoporose te krijgen is groter voor een vrouw, omdat bij vrouwen tijdens de overgang de afname van botsterkte plots sneller verloopt. Naast geslacht en leeftijd kan de het risico op osteoporose ook afhangen van andere zaken, bijvoorbeeld:
- Erfelijkheid
- Lage botmassa
- Roken
- Alcohol gebruik
- Weinig tot geen lichaamsbeweging
- Een laag BMI
- Tekort aan vitamine D
- Te lage inname van Calcium
- Ziekten/aandoeningen zoals een te snelle schildklier, reumatoïde artritis, sommige bloed-, nier-, maag-, darm- en leverziekten, hormoon-afwijkingen, en zeldzame erfelijke aandoeningen.
De behandeling van Osteoporose
Bij de behandeling van osteoporose staat bewegen op de juiste manier centraal. Door je botten op de juiste manier te belasten gaat je lichaam vanzelf werken aan de verbetering van je botmassa en botstructuur. Beweging is de basis voor iedere behandeling van osteoporose en osteopenie. Je hebt het verloop dus zelf in de hand.
Op actieve wijze je botten belasten is een belangrijk signaal voor je botten om sterk te blijven. De zwaartekracht hiervoor gebruiken is ideaal. Dit heet ook wel axiale belasting. Voorbeelden van axiale belasting zijn:
Hardlopen, traplopen, tennissen, dansen, wandelen, touwtjespringen. Wandelen is een gemakkelijke en doeltreffende vorm van beweging om mee te starten. Voor een maximaal effect is het wel aan te raden om stevig door te lopen, ga uit van zo’n 5 km/uur.
Er zijn natuurlijk andere vormen van beweging zoals zwemmen of fietsen die je voorkeur kunnen hebben. Echter draagt je lichaam hier niet zijn gewicht en daardoor zijn deze vormen van beweging dus minder geschikt om de botten te belasten.
Een vorm van krachttraining om stevige spieren te ontwikkelen is daarnaast ook aangeraden. Het gaat dan met voorname om de romp, daarbij train je op je kernstabiliteit. Hierdoor sta je steviger en verbetert je balans; om te voorkomen dat je valt en risico loopt op een volgende breuk.
Het is gebruikelijk dat er minstens een half uur beweging per dag wordt aangeraden. Vaak kom je hier al behoorlijk aan door je dagelijkse lichamelijk activiteiten. Je laat bijvoorbeeld je hond uit, gaat in de tuin werken of neemt de trap in plaats van de lift. Het is een goed idee voor mensen met osteoporose om een persoonlijk beweegprogramma te maken. Je kunt dit met een fysiotherapeut samenstellen. Uiteindelijk gaat het erom dat je dit plan kunt volhouden, kies dus activiteiten die je ook leuk vindt om te doen. De fysiotherapeut kan je ook met een cursus valpreventie helpen, dit is een uitkomst voor mensen met een grote angst om te vallen. Je gaat hier leren je angst te beheersen en daarnaast stabiliteits- en spiertraining opstarten.
Zorg er altijd voor dat je passend persoonlijk advies krijgt voordat je zelf aan de slag gaat. Vooral met zwakke wervels zijn niet alle activiteiten aan te bevelen. Het is daarom zeer belangrijk dat je een goede fysiotherapeut of oefentherapeut zoekt. In combinatie met het advies van je arts kun je door je fysiotherapeut verder geholpen worden. Jullie kunnen samen kijken naar een behandelplan en persoonlijk beweegprogramma om mee aan de slag te gaan.
Kunnen wij u helpen met uw klachten?
Wij helpen u graag met het oplossen van uw klachten. Bij Fysiotherapie Engelsbergen – Genderdal krijgt u specialistische zorg gericht op uw klachten en hulpvraag. Onze therapeuten hebben ieder een eigen vakgebied zodat wij een breed aanbod van kennis kunnen bieden. Hierdoor bent u snel op de juiste plek voor de juiste behandelingen.
Wij vinden persoonlijke aandacht belangrijk en voelen ons betrokken bij ieder persoon. Onze fysiotherapeuten maken samen met u persoonlijke doelen en begeleiden u tot het doel is bereikt. Tevens kan er gekozen worden voor een persoonlijk online oefenprogramma waar mee u verder aan de slag gaat na de behandeling. Zo blijven we in contact en begeleiden we u ook nog op afstand.